laat maar

December heeft ondertussen al het weer van het jaar bijna gehad.
Van kou tot warmte, sneeuw naar regen en af en toe zon.
Vooral veel nat toch wel. Dan is op de tuin werken niet echt zinnig. Natuurlijk, de druif is gesnoeid want dat kan op een droog plekje. De tonnen voor de zoveelste keer geleegd want in de winter wil ik ze niet zo vol. Controle lopen op toekomstige klussen kan ook nog zolang ik op de houtsnipper paden blijf maar toch. Echt veel doen met dit weer?

Mooi hoor de regenboog. Spetters op de lens en wegzakkende laarzen vertellen wel dat het geen werk moment is.
En het zwembad naast de schuur geeft hetzelfde aan.

Wel iets voor de klussenlijst, plaatsje ophogen.

Vanuit de schuur met blik op de nog te oogsten planten valt het wel mee.
Die donkere wolk is al voorbij.

Het blijft echter door miezeren en als het dat niet doet dan is er een massieve wolk omlaag gekomen.  Motregen of je ziet geen hand voor ogen. En als het weer wel gunstig is dan is de grond nog steeds, ja nog steeds, nat. Grappig hoe je op nattigheid net zo kan mopperen als op slakken.

Nee dan maar thuis beginnen met de plannen voor volgend jaar. De zaden uitzoeken. Een lijst maken van wat er nog moet komen. En de eerste tekeningen in potlood.
Ik begin altijd met de oude tekeningen met aantekeningen en bepaal dan waar komend jaar de kolen kunnen. Dan heb ik die tenminste niet op dezelfde plek als dit jaar. Knolvoet ziekte wil ik liever niet opnieuw krijgen in de kolen.
Vanaf dan is het spelen. Deze keer met rechte en kromme lijnen. Wortels in golf werkt vreemd genoeg niet zo goed. Dat ligt aan mijn vrijheid blijheid systeem. Strenger dus en kijken of ik dat volhoudt. De tuinbonen in golf gaan echter prachtig. Nu puzzel ik dus alles door elkaar heen en als ik tevreden ben wordt het in viltstift vast gelegd.
Voor teelt, tussen teelt en na teelt soms heb ik dus in 1 jaar drie opvolgende gewassen. Dat is best puzzelen. Gelukkig vind ik dat leuk in deze donkere dagen.
Als het straks weer lichter wordt ga ik wel weer op de tuin rommelen.

Fijne Feestdagen allemaal en een Goed 2018.

Net op tijd

Soms is het net of je aan voelt, aan iets; je water; je neus; de natte vinger, dat er verandering komt.
Nog geen drie dagen geleden heb ik de kiwi ingepakt. Plus afgelopen vrijdag de laatste hand aan de groentebedden gelegd. Alle vijf waren toen voorzien van compost en toch ook nog maar een laagje stro. Net op tijd blijkt dan. De eerste plaagstootjes van vadertje Vorst die iets sterker zijn dan de duwtjes uit november kleuren de tuin wit.

Dan valt de spierwitte winterdeken voor de kiwi minder op. Wel is het nog echt herfstig ondanks meteorologische winter. Het is de nevel die de dag donkert. Wat dat betreft verheug ik me wel op de winter wende op 21 december. Heerlijk als de dagen weer lichter worden. En je een grotere kans hebt op helder zonnig weer.
Hoe koud dan ook.

Maar zover is het nog niet en ik merk dat ik in gedachten het snoeiwerk voor de dagen dat het niet vriest aan het voor bedenken ben. De peer moet echt weer dunner. Mijn oom Dirk zou zeggen dat ik er geen pet door kan gooien. Dat moet toch echt om de boom productief te houden.
Zo zie je maar. Een tuinier heeft geen winterstop. Hooguit is het werk op een laag pitje.
Dat geeft dan wel tijd om te kijken en te genieten. Vandaag dus van ijs naalden op en aan planten.

De kool gaat er zoeter van smaken en ik heb goede hoop dat de palmkool dit overleeft. Vorig jaar zijn de planten immers ook door de winter gekomen. Voor de zaaddozen van de Crocosmea maakt het niet uit en de Muurbloem bloeit toch te vroeg. Die denkt dat het al lente is.

Voor de Japanse bes maakt het ook niet uit en de slakken? Ach deze zijn al tijden dood en functioneren nog steeds prima als doppen op scherpe  hek punten.

Er is nog best wel echt leven op de tuin naast mijzelf en de planten. De buurkat Sjimmie scherpt nog steeds de nagels aan mijn boomtakken langs de bedden.
Of zou hij nu toch op jacht zijn naar mollen. We blijven hopen.

En de spinnen zijn er ook nog. Dit web op mijn schuurtje begon net te ontdooien. Heeft de spin toch zomaar een parel net. Luxe hoor.

Al zal de spin, als deze nog ergens zit, er anders over denken.


























Voor mij was het weer tijd om naar huis te gaan. Met de oude peut achter op de fiets.
Die gaat vanavond in de thuis schuur.  Zo hoop ik te voorkomen dat daar de temperatuur onder nul gaat.
Mijn citroenboompje overwintert er met nog wat andere anti vorst planten.
Het waxine licht onder bloempot heeft het vorstvrij houden gered afgelopen nacht. Maar dat was met moeite.

Natuurlijk geef ik niet meteen toe dat ik op zondag graag uitslaap en niet naar de schuur wil rennen met een volgend waxine licht. Als puntje bij paaltje komt is dat echter wel de beste reden die ik heb.

Even rust. Daarna weer verder.

klus na klus na klus

Gisteren ben ik op de volkstuin aan het werk geweest. Ik wilde eigenlijk alleen pastinaak oogsten voor mijn pompoenstoofpotje van zondag. Ha dat mag je van de spellingcheck niet schrijven zo, maar ik vind het een mooie voor galgje.

Natuurlijk lukt het me nooit om alleen te doen waar ik voor ga. Nu ook niet want ik zag dat de aardperen die buiten de perken groeiden toch echt oogstbaar waren dus die heb ik op gegraven. Een modderig klusje en toen ik ze schoon spoelde onder de tap van de regenton bedacht ik dat de tonnen ook nog geleegd moesten.  Ze stroomden over van al de regen die we de laatste tijd gehad hebben.

De grote ton doe ik met een stuk slang. Aanzuigen en hopen dat het gaat lopen. Krijg ik altijd een slokje regenwater, ach. Af harding van de tuinier is dat. Daarna gaat het achter de kas de gangen van de rat in. Gratis ongedierte bestrijding.

De ton bij het plaatsje laat ik via de gieter achter het huisje lopen maar dat ging deze keer een beetje mis. Heb je wel meteen mooie reflecties.

Terwijl de tonnen leegliepen zat ik tevreden met een kopje thee op mijn bankje. Zie ik naast me mijn kabel haspel tafel scheef staan en duw hem recht. Foutje. Hij stortte finaal in. Nu heb ik dus plankjes voor de open haard en de brand ton, rotte planken voor de winter composthoop en moet ik de ijzeren staven nog los zagen uit het blad dat als enige nog rest op de tuin.

 

Met een beetje geluk kan ik die staven dan weer gebruiken als steun voor planten of om plankjes op hun plek te houden en kan ik het blad op een krat parkeren zodat ik toch nog een tafel heb.

Of ik ga graven in mijn voorraad troep naar iets waarvan ik een onderstel kan maken.

Eerst die staven eruit dan pas weet ik of het blad nog goed genoeg is.

Grappig is dat, ik geniet stiekem van het idee dat ik weer iets kan maken in plaats van treurig te zijn om een oude tafel die instort.

Aan de bedden is nog niet zoveel te doen en je moet toch wat. 
De compost is ondertussen wel al omgezet en de goede compost ligt te wachten tot ik ze gezeefd op de bedden opbreng. Dit jaar heb ik ruim een halve kuub. Dat is een prachtige hoeveelheid.
Wel jammer dat ik er geen worm meer in vind. Ik had nog even de stille hoop dat ze wel wilden blijven. Hotel compost was ze toch niet gezellig genoeg en een wormentoren begin ik niet aan omdat ik er geen plek voor heb.

Wat ik wel al gemaakt heb is een nieuw hotbed. De resten van de oude liggen in de brand ton en de nieuwe is nog erg licht van kleur. 3.5 cm dikke gegrijste planken dus dat kan wel even mee. 
Van ver bezien valt die lichte kleur nog mee.

De rozenboog moet ik nog maken en nu dus ook verzinnen wat ik met het ronde blad ga doen.
Zo blijf ik van de straat, heerlijk.

Nog even een laat zonnetje onder de wolken door en op naar huis.

 

warm oktober

Nee echt warm is het niet meer maar bijgaande foto's zijn in de warme week van oktober genomen.
Niet dat het nu koud is. Voor de tijd van het jaar is het best warm en gisteren was het ook nog echt nat. Daar heb ik dan maar weer gebruik van gemaakt om de kas schoon te soppen. Als Temperzon al nat is krijg je het er veel gemakkelijker af. Wie in de winter planten in de kas heeft wil zoveel mogelijk licht bij de planten dus moet je aan het werk. Een mens moet iets over hebben voor de overwinterende planten.
Voor mijn poets actie zag het er nog zo uit.

Nu is het wit eraf en helaas de strak blauwe lucht ook vertrokken.

Nog steeds staat de tuin vol met eetbare planten en is er nog volop kleur. Vooral de snijbiet waar ik dit jaar per ongeluk een heel woud van heb. Ik laat vaak zelfzaailingen staan. Zo noem ik de planten die, doordat ik planten in zaad heb laten schieten, uit zichzelf ergens boven komen. Eigenlijk moet ik streng zijn en die kleine eetbare plantjes weg halen. Maar zo sterk ben ik niet en dan zijn ze opeens groot. Maar wel mooi zo met wit, geel, roze en oranje stelen. Ze doen het mooi naast de late sla en het roodlof en dergelijke.

Er staat ook nog lage Amarant, die lange roze rode sprieten. Dat schijnt zich ook erg uit te zaaien maar omdat ik ze niet lekker vind vermoed ik dat ik daar dan wel weer streng kan zijn volgend jaar.
Alhoewel, het staat ook vol met oranje, gele en dubbele goudsbloemen. Daarvan zijn de bloembladen wel heel leuk in de sla, alleen heb ik niet echt zoveel nodig. Ik voorzie keuze stress volgend jaar.

Keuze stress heb je soms ook als je naar de plantenruil van de lokale Groei&Bloei gaat. Ieder jaar hoop ik alleen te brengen en niets mee terug te nemen maar,... dat lukt nooit. Deze keer twee planten voor in het tussenstukje bij de fruitbomen. Daar stap ik af van het magere grond idee en ga planten zetten die niet alleen schuilplaats aan insecten bieden maar ook nectar en voor mij plukbloemen. Die volvette klei wordt toch nooit mager genoeg voor wilde planten en de bomen willen graag voeding.
Nu moeten de nieuwe aanwinsten alleen de natte winter door of zouden we kou krijgen?

De dropplant houdt niet van nat en de witte scharnierbloem wil ook droogte en dan gok ik het in dit natte tussenstukje. Maar zien hoe sterk de natuur is. Sterker dan je denkt vaak.
Toen ik bezig was zag ik dat de eerste sprieten van de hoepelroknarcis boven het gras uitsteken.

Het vraagt wel goede ogen om ze te spotten maar ze zijn steviger dan het gras. En ik heb er stokjes omheen gestoken ter herkenning.

In oktober komen er best nog veel vruchten die af rijpen. De bietjes die niet willen worden er gelukkig door overschaduwd. Overigens heb ik geen idee waarom het makkelijkste plantje op de tuin, de biet, bij mij niet wil. Het kan natuurlijk zijn dat er toch teveel beestjes onder de planten door gaan. De mol is erg goed in het groeistoppend graafwerk.
Maar even een beeld van mislukte verkurkte bietjes al kan ik het blad nog wel eten.

Dat zelfzaaiertje ervoor is overigens een heel lekker wild plantje. Pittig als peper en een mooie toevoeging aan de sla. Ach je wint wat en je verliest wat.

De druiven doen het goed.

En de pompoen maakt nog wat reserve vruchten. Deze gaat het nog wel redden.

Dat ze nog niet rijp is zie je bij de steel waar nog geen barstjes zitten.

Mooi vind ik dat zo'n harig steeltje. Vandaar dat dat scherp is en de aansluiting niet...

Die stekeltjes vind ik bij de al lang uitgebloeide Echinacea terug maar dan als een soort egeltje. Er bloeit nog een laatste witte bloem. Een soort van geheugensteun voor hoe de anderen waren voor ze op herfst uiterlijk over zijn gegaan. En dan achter de egeltjes nog een grote dahlia en de zaaddozen van de crocosmea. Prachtig hoe zo'n border het eind van het seizoen duidelijk maakt. Lang leve Piet Oudolf die me ooit op de schoonheid van plantenverval wees.

Schaduwen van de hoogtij dagen van de zomer die achter ons ligt.
Bij deze sluit ik dan ook maar af met een schaduw selfie.  Wordt vervolgd.

Vertragen

Het weer veranderd en de dagen worden korter al merk je daar al doende op de tuin nog niet zoveel van.
Met je neus naar de grond om na de vakantie de onkruiden te verwijderen en op de composthoop te werken. Dan "zie" je niet zoveel. Al heb ik al doende wel een paar daders gevonden. Daders uit mijn "oh nee alweer slakken" litanie.
Blijkt dat die kleine grijze slakjes gewoon jonge oranje-bruine zijn. Bij deze de mamma/pappa collectie uit 1 bedje. Die kunnen geen kwaad meer. Ik ben onaardig geweest.

Maar genoeg over slakken. De tuin biedt veel meer.
In de bedden merk ik dat door mijn "kijken wat zichzelf gezaaid heeft chaos" er een overvloed aan snijbiet is. Ik deel ze maar uit en zie het als een mooie aanvulling voor de compost hoop. Compost is tuindersgoud en wat je nu maakt is volgend jaar je gratis extra voeding. Dan kan je de bedden weer vullen met planten en met geluk ziet het er dan zo uit.

De Pastinaak zit overigens ook overal maar daar had ik vorig jaar te weinig van en ze zijn zo lekker samen met pompoen in een stoofschotel.

De pompoen is op verover tocht en ik moet, om nog op mijn bankje te kunnen zitten, toch maar ingrijpen. Het lijkt er opdat er maar liefst drie grote jongens gaan rijpen. De muskaat pompoen is een van de lekkerste pompoenen en ik verheug me op de oogst later dit jaar.
De peren beginnen ook te rijpen en ik hoef voorlopig geen fruit te kopen, ome supermarkt zal teleurgesteld zijn.

Dit zijn de stoofperen die nog een maandje moeten. De Beure Hardy handpeer heeft een tik dit jaar. Ze is nog een keer gaan bloeien en heeft nu mini peren erbij die nooit meer iets kunnen worden. Wegsnoeien is de enige optie.

Al ziet het er wel grappig uit. Het kost de boom nodeloos kracht.
Over kracht gesproken. De groene asperges hebben dit jaar eindelijk wat groen. De asperge kevers hebben niet alles kaal gemaakt . Nu hoop ik dat dit betekent dat de planten echt op krachten kunnen komen zodat ik volgend voorjaar weer kan oogsten.

Zoals te zien valt heb ik dames planten ertussen want er zijn vruchten. De zaden eruit kan ik later zaaien. De planten kunnen echter nog minstens 10 jaar mee. Dus doe ik geen moeite.

Oh ja in de peren zit Gymnosporangium sabinae, een schimmel ziekte die de bladeren aantast en overwinterd in conifeer-achtigen. Daar er best veel van die planten in de omgeving staan zal het altijd weer aanwaaien en mijn peren besmetten. Gelukkig is het voor het fruit niet schadelijk. Dus geen paniek als je dit soort rare groeisels in je bomen ziet. Als het blad valt is het weg behalve als er veel coniferen in de omgeving zijn maar daar doe je niets tegen.
Het is wat het is.

Dat geld ook voor ongewenst natuur geweld. De eerste herfst storm van dit jaar had het bonen rek omgeblazen. Alle bonen aan de zijkanten uit de grond getrokken. Gelukkig heb ik nog andere sperziebonen en de Borlotti kan evengoed nog na rijpen op de resten stengel. De snijbonen hebben het gered. Kortom het valt mee en het rek staat weer overeind.

Wel is het handig om volgend jaar de opening niet meer zo te zetten dat de wind er vol in kan. En toch nog iets meer grond anker te regelen. Zo blijf je leren.

Ervaren dat het helpt om je sla wat ruimer te hebben staan zodat je de slakken er telkens uit kan halen en de schade beperken. Dat is ook een leer moment maar of ik dat volgend jaar nog weet of er de tijd voor wil nemen...

Eerst maar de herfst en al wat er dan nog te doen is. Dat is aanzienlijk minder dan in de lente en zomer. Het is tijd om te vertragen.

Gewoon augustus

Midden augustus en op het landje veranderd het ritme van planten in een ritme van oogsten.
Zoals het elk jaar weer gaat en toch ieder jaar ook weer als nieuw voelt.

Een leuke tijd ondanks alle perikelen met slakken en jawel mol. Maar mol zit nu wel meer in het pad dan de bedden. Oh ja de knoflook tegen mol in de bedden is inderdaad al aan het uitlopen.
En de paden? Dat ziet er dan dus zo uit.

Misschien moet ik toch de bedden legen deze winter en er gaas onder aan brengen zodat mol er wel onderdoor kan maar niet meer de planten omhoog kan duwen.
Dat had ik natuurlijk vooraf moeten verzinnen, al doende leer je.

Een ander terugkerend augustus ding is het terug knippen van de kleine hoge gras veldjes tussen de fruitbomen. Dat geeft meteen opslag ruimte voor constructie materiaal. Wie zo dicht op elkaar werkt als ik moet nu eenmaal woekeren met de ruimte.

Augustus is ook de maand van de vlinders op de tuin. Ze komen op de pruimen resten in het opvang net af. Die pruimen zijn voor mij niet meer te eten maar de vlinders hebben er wel plezier van.

De bloemen borders op het landje zijn vol. Prachtig vind ik de witte Echinacea met hun egeltjes harten. Die volte is ook wel echt augustus. Straks staan er kale stelen met bruine stekeltjes die je puur of zilver gespoten voor de Kerst kan gebruiken. Had ik al eens geschreven dat tuinieren vooruit zien is? Ja natuurlijk.

Ook de Indische Kers bloeit in augustus. Bij sommige mensen doen ze het eeerder maar bij mij is het een augustus klant, met onkruid en al. De Kers eet ik het onkruid niet. Al zijn er mensen die thee maken van het spul.

Niet alles is al klaar want de pompoenen gaan nu pas een spurt maken. De eerst vrucht gaat groeien en het groen probeert de boel te overwoekeren. Het is tijd om de plankjes te voorschijn te halen en onder de vruchten te leggen en voor steun te zorgen. Moschata pompoenen kunnen als ze er zin in hebben enorm groot groeien.

De al verzamelde aardbeienplanten voor volgend jaar staan in potjes op hun plek te wachten.

En zo gaat het op naar september.
Een mooie nazomer zie ik wel zitten maar het weer valt niet te dwingen. We gaan het zien.

Even optimist

De tijd schrijdt voort en de laatste planten worden uitgezet op de tuin.
Puur optimisme natuurlijk want deze tijd is warm en vochtig en dus fijn voor slakken.
Vooral de naaktslakken groeien goed en dan waag ik het toch om voor gezaaid goed in de bedden te zetten. Groenlof en roodlof voor herfst en winter bijvoorbeeld waar eerst de tuinbonen stonden.

Ondertussen zijn de helft van deze nieuwe plantjes al opgegeten door de slakken maar ja zo gaat dat.
Gelukkig heb ik op de op-pot-tafel nog reserve planten staan en wie weet wordt het weer zo droog straks dat deze wel overleven tot ik ze zelf op wil eten.

Overigens zijn die linker plantjes muurbloemen en dus voor het mooi voor volgend jaar. Tuinieren blijft regeren en vooruitzien tot er weer een revolutionair voorbij glijdt en de boel opeet.

Al kan het ook best goed gaan want in het nieuwe groentebed leeft het meeste spul nog. Ondanks de mol die er alweer onderdoor gekropen is.

Tegen mol ben ik een soort oorlogsvoering begonnen. In alle gangen die onder het moes gedeelte door gaan leg ik doorgesneden tenen knoflook. Daar zou mol van moeten begrijpen dat ie in de paden moet blijven. De kans is natuurlijk groot dat mol zich er niets van aan trekt en ik volgend jaar een fantastische hoeveelheid knoflook planten heb staan. De tijd gaat het leren.

Nu lijkt het net alsof alles altijd kommer en kwel is op de volkstuin. Dat valt toch wel mee gelukkig. In de oude pruim zitten, ondanks de Suzuki vlieg en de pruimen mot, nog een paar goede pruimen.

En in de appel boom, Rode Elstar, groeien de appeltjes steeds groter.

Ook de naamloze Dahlia is niet aan slakken ten onder gegaan en belooft mooie bloemen op tafel deze herfst.

Er valt dus nu en straks best te oogsten.

Soms vraag ik me wel eens af wie meer gaten in de tuin slaat, ik of die slakken. Moeder natuur zal mij wel als erger zien dan de kleine glibber wezens.
Later in het jaar zullen de onderstaande planten immers allemaal door mij weg gehaald worden, hoop ik dan toch.

Ik ben echt wel even optimist.
Als de zon zich laat zien. Een wolk in de lucht mijn pruimenboom met de walnotenboom van de buren verbindt tot de tekening van een grote boom. Ik daar van kan genieten, ach dan is het nog niet zo slecht op de volkstuin.
Daar veranderen al die beestjes niets aan.