Afsluitingen

December 2016 en tijd om het jaar af te sluiten. De lezer mooie dagen te wensen en een 2017 vol geneugten.

Maar ook tijd om nog te vertellen over de december belevenissen op de tuin.

Deze maand is er veel veranderd in de omgeving van de tuin en ik heb de randen aan moeten pakken.
De oude pruim is dit jaar grof gesnoeid. De druif en de Kiwi hadden meer plek nodig dus....

Tijd om te gaan bouwen, gereedschap mee en versterking voor de innerlijke mens.
Gelukkig was het best een droge maand en dan valt er goed door te werken.
De steun voor druif en kiwi is meteen ook het frame om de pruim aan te binden. Wel zo makkelijk als 1 constructie meerder doelen kan dienen.

De palen achter de pruim zijn niet te zien maar het gaas waar later de klimmers overheen gaan wel.
Dan heb ik straks ook nog meteen een levende parasol. Het zonnetje kan in de zomer aardig branden en ik ben een mens voor de schaduw. Blond, hoezo blond.
Dat dit bouwwerk wat stabiliteit mist is nu nog niet zo erg. Als later de volgende dikke takken van de pruim weg zijn en de boom als een gek weer gaat groeien volgt de rest van de constructie.
Stapje voor stapje. Stel dat ik straks niets meer te doen heb, ik zou me zomaar kunnen gaan vervelen.

Naast de plus minus pergola moest er weer een soort van hek tussen mij en het nu lege terrein van de oude buren komen. Alle palen waren rot en ik heb nieuwe geslagen. Het kapotte gaas had de boer al weg gehaald dus de afdeling creatief met restjes in mij werd aangesproken.

Eerst moest de kapotte komposthoop wand links vervangen. Gelukkig zijn er nog steeds pellets te vinden en met een helpend handje van de buurvrouw is de vervanging snel gepiept.

Het rest stukje gaas op de erfgrens was me te lucht doorlatend en thuis moesten de wilgen weer geknot. Wat te doen? Gewoon hergebruiken. De bamboe stokken die over waren staan hierboven al in de grond. Op een andere mooie decemberdag heb ik de boel in elkaar gewerkt. Niet super want ik ben geen Willow Waddle Weaver. Voor wie het zich al afvroeg, daar staat dat www bij die websites waarschijnlijk voor...

Het eindresultaat is echter best aardig en ik zal iets minder last van wind hebben en als je op het bankje zit voelt het best wel knus.  Het hek is om en om wilg en hazelaar. Hazelaar zou langer goed moeten blijven dus dan moet ik af en toe nieuwe wilg inweven maar ach, voorlopig zit het.

Nu is er eindelijk tijd om na te denken over volgend jaar. Wat ga ik weer allemaal kweken en waar.
De oude planten zijn nog niet allemaal weg en een hekje staat nog in een bed zodat je toch nog wat golven van het Natuurlijk Tuinieren ziet.

Ook in een ander bed staat late groente. Winter prei die in februari gaat groeien en vergeten groenten in de vorm van uitjes die misschien mogen bloeien. Maar ik kan ze ook gewoon een keer alsnog op eten.

Zo is de tuin nog niet zo kaal. De dikke mulch laag is natuurlijk al mooi op zich maar gewoon wat sprietjes groen er tussen maakt me blij. Winter rust is niet mijn ding. Voor ik er erg in heb ga ik me dan "vergrijpen" aan zaadcatalogi en koop wat ik nooit allemaal kan zaaien.

Om een overzicht te geven nog wat foto's van groenten bedden in bijna ruste.

De peer die je ziet is mijn favoriete boom momenteel. Prachtig alle kanten op stekend en met zo'n doorleefd takken stelsel. Iets snoei kon ik niet laten maar de rest doe ik toch maar in de zomer. Dan is de nagroei niet zo erg als straks in de lente als blijkt dat ik te fanatiek teveel winter snoei heb gedaan.

Met zo'n laag zonnetje dat de boel aanlicht is het natuurlijk in mijn ogen nog mooier.

De jonge aanplant wordt hopelijk in de toekomst ook zo mooi oud.

Ik ben wel nieuwsgierig naar de Reine Claude. 

Een super groeier in, of in dit geval op, een keurslijf. Of die zich echt wil gedragen ga ik beleven.

Het is wel de lekkerste groene pruim die er is dus ik heb hoge verwachtingen. Oeps.

Dat riekt naar goede voornemens en die falen toch meestal?

Hoe dan ook met dit plaatje sluit ik 2016 af. Tot volgend jaar.

Hamertje tik.

Mijn iets verhoogde bedden voor de moes teelt waren, door toevoeging van compost erop en houtsnippers erlangs, niet langer verhoogd. Eerder waren ze langzaam maar zeker aan het veranderen in archeologie. Prachtig maar niet handig als daardoor al je compost en mulch van je bed schuift.
Tijd om in te grijpen.

Hout gekocht dat alvast een hoogte heeft van 20 cm. Dan hoef ik maar 1 plank per zijde te gebruiken. Mijn lokale houthandel had gelukkig het een en ander aan keuze en uiteindelijk werden het de grove houten planken omdat ik vermoed dat het voor slakken lastig wordt om erover heen te klimmen. Meteen gepunte plankjes erbij gekocht want hoe bouw je verder op een al bestaand bed.
Volgens mij door een veredelde vorm van hamertje tik. Dat wil zeggen de plankjes aan de buitenzijde langs het bed in de grond tikken. Dan is het wel zo makkelijk als de plank daar al aan vast zit.
Stap 1 dus thuis gedaan.
 
En dan met de hele boel naar de tuin.
Dan valt het wel mee maar zoals altijd ook wel weer wat tegen. De recht toe recht aan bedden , eitje.
Zo gepiept eigenlijk.

Strak in het pak zitten deze moes bedden. Ook heel lui overzichtelijk en hopelijk licht te onderhouden.

Het andere bed in diamant vorm is misschien wel "a Girls best Friend" maar de bouwer in mij heeft het weer vervloekt. Er is natuurlijk van alles en nog wat scheef aan dat bed en, oh hoe dom, ik was vergeten te vragen om zaagsneden onder een hoek. Het was worstelen met rechte hoeken die onder bepaald niet rechte hoeken aan elkaar moesten.

Op de foto oogt het strak. De plankjes houden het ook echt wel op zijn plek, maar ik moet nog hoekijzer aan de binnenkant plaatsen anders wordt het later uit elkaar gedrukt. Het komt goed zeg ik dan maar...

In ieder geval zal het beter worden dan bij de buren. Daar wordt het nu heel snel minder. En dat terwijl zij altijd zo fijn de koude noordenwind uit mijn tuin hielden met hun huisje en dergelijke.
Het was dus slikken toen ik aankwam met mijn hamertje tik spel en bij de buren op de tuin keek.
Puin van omgezaagde bomen en struiken en brokstukken van "van alles".
Ze hebben de tuin vaarwel gezegd en de boer is stevig aan het ruimen.
Ook hamertje tik maar dan met een grotere hamer en desastreuze gevolgen.
Daar gaat mijn beschutting en weg zijn die leuke mensen waar je altijd wel een glaasje wijn kon krijgen.

Ik hoop dat het ze goed gaat en voor mij in de toekomst weer leuke nieuwe buren.
Met graag een huisje op ongeveer dezelfde plek.

Isolatie

De herfst is nu toch echt aangekomen. Het is koud en nat op de tuin met tussendoor zo'n prachtig zonnetje dat een gouden gloed over alles legt.

Als straks het blad gevallen is ben je dat gouden effect wel een heel eind kwijt maar de winter brengt haar eigen charme. Nu kan ik nog genieten van de oplichtende walnotenboom van de buurman terwijl op de voorgrond de Lathyrus Cupani doorbloeit alsof de zomer nooit ten einde zal gaan.

Maar seizoenen komen en gaan dus is het ondertussen de hoogste tijd om de isolatie van de tuin aan te pakken. Ik spit niet maar beleg de grond met compost en dan een dikke laag mulch zoals Frank Anrijs het me leerde en zoals bij Charles Dowding te vinden is en nog vele anderen die het spitten vaarwel gezegd hebben. De verbetering van het bodemleven gaat me aan het hart. Als moestuinder zorg ik liever eerst voor de bodem dan voor de planten want die goede bodem is en blijft een noodzaak als je groenten teelt. Intensiever grondgebruik is er eigenlijk niet voor een tuinier.

En dan heb je dus moes bedden die er zo uit zien.

Ingepakt in een dikke laag paardenstro terwijl hier de winterprei en her en der een goudsbloem boven de massa uit piept. Ergens moeten nog vergeten groenten staan. Echte dus want ik weet niet precies waar de niet geoogste uitjes ergens nog zitten. Ik kan het wel gokken maar laat het. Ze zullen wel wegrotten en waren toch te klein om te oogsten.
Er zijn wel meer dingen verstopt geraakt onder het isolatiemateriaal van de tuin. Moeder natuur helpt namelijk graag mee bij het verstoppen en de peer heeft al haar blad in het haar toegewezen bed gedropt. De tuinslang blijft er toch maar liggen. Met deze laag blad erop en nog meer wat zal vallen is ze (ja alweer) goed geïsoleerd.

De lijmband om de boom heeft nog geen wintervlinder gevangen en ik vermoed dat ze er niet zijn. Dat zou mooi zijn. Eindelijk eens een keer een plaagbeestje dat niet op mijn landje woont. En dat terwijl het wel heel lokaal vallen van het blad zou moeten voorspellen dat we een echte winter krijgen. Vermoedelijk is de wintervlinder net zo blij met de winter als het winterkoninkje. Niet dus.
Maar ach dit ligt alles slechts in de naam. De wintervlinder kruipt in de late herfst de boom in om eieren te leggen. Vlak voor de winter en geeft pas schade in het voorjaar als de uitkomende jongeren een hangplek in het fruit zoeken. Het winterkoninkje zie je in de winter omdat ze dan hongerig op zoek is naar voedsel waar ze het gewoonlijk niet durft. Dan helpt die isoleer laag want het natuurlijke voedsel verstopt zich er vaak in. Jammer dat merels dan weer alles omwerpen op zoek naar dat voedsel. Maar ja wat als ze dat niet deden. Natuurlijk evenwicht vraagt veel incasseringsvermogen van de tuinier...

En soms maar gewoon even opgeven en kijken naar de schijnbare chaos.

Of geen chaos. Het is maar net hoe je er tegen aan kijkt.

In ieder geval vind ik de zo dik geïsoleerde moesbedden vele malen mooier om te zien dan de kale omgespitte veldjes van verderop. Schoonheid is in het oog van de beschouwer.  Toch weet ik dat ik in het voorjaar mooie rulle grond heb zonder al dat spitwerk en met veel meer en gezonder bodemleven. Daar gaat het uiteindelijk om. Lang leve de isolatie.

Kolen en kachel

De zomertijd zit er weer op en op het landje worden de dagen korter en kouder.
Tijd om te ruimen en tijd om te plannen.
Dat ruimen gaat, nu ik een eigen brand ton heb gekregen, misschien iets makkelijker in de toekomst.
Normaal zou ik mijn oude houtige gewas resten wel tot compost verwerken maar mijn pruim heeft tonderzwam en ik wil de sporen daarvan niet over mijn hele landje verhuizen.
Altijd maar dat afwegen, kan dit, wat als... en toen mij de ton werd aangeboden heb ik toch maar ja tegen het ding gezegd. Mooi is anders maar voorlopig is het wel nuttig.

Zit je zomaar met een product op je tuin dat alles behalve natuurlijk is. En ja ook het branden is niet echt goed waarschijnlijk maar ik bespaar wel de vervoer kilometers van de werf naar de vuilverbranding waar ze deze zieke takken alsnog verbranden. Dat is althans mijn excuus voor het milieu.
Als ik 's winters de brand ton aan steek hebben op de tuinen niet veel mensen er last van en ik blijf lekker warm want hij werkt dan natuurlijk lekker als kachel.  Heb ik alleen nog gluhwein nodig.
De composthoop draait zonder die hout voorraad juist beter en dit jaar heb ik weer veel om over de tuin te verdelen. Daar is het nu mooi tijd voor dus uitzoeken, omzetten en zeven.

Vooral zeven want er zit winde in de bak en de dikke witte wortels dringen overal doorheen. Ik wil natuurlijk straks niet ook in mijn moes bedden winde telen. Ze moeten er dus echt uit.
Links op de tafel de eerste oogst aan wortels. Rampzooi, vuil en andere namen hebben ze hier op de tuinen. Het is ook het enige kruid in onze gemeente waar de dienst nog met gif tegen optreedt.

Gelukkig heb ik ook mooiere oogst.

Drie naaktzadige pompoenen. De laatsten van de plant. De ruimte in de tweede compostbak was nodig voor de restcompost dus dan moet de pompoen wijken. Ik had al genoeg en deze laatste drie kunnen op het bankje nog wel een beetje door rijpen. Ik heb er een T stuk aan steel aan gelaten en dan gaat het wel.

In de moesbedden staan nu alleen nog de wintergroenten. De kolen hebben het best redelijk gedaan dit jaar en ik vind ze prachtig om te zien maar nog te vroeg om te eten. Dat de witte vlieg daar anders over denkt om over koolwitjes en andere vreters te zwijgen ach. Er blijft wel een maal voor me over zolang ik ze maar goed was met wat zout om de witte vlieg eraf te krijgen.

Redbor boerenkool boven en onder de Cavolo Nero palmkool.

Met onder het blad de vliegende hongerige monstertjes.

Zo is er alweer een maand gevlogen en komt de tijd om na de compost weer dikke lagen stro op de bedden te leggen om de grond te beschermen. Ik krijg nu even alle tijd om te kijken en dan straks weer druk met repareren, gereedschap reinigen, nieuwe plannen maken, de zaad voorraad controleren en meer van die herfst winter klussen. Wie denkt dat je in de winter geen werk hebt aan een moes tuin komt bedrogen uit. Maar zeg nou zelf, in een laag zonnetje op je tuin rommelen en rusten. Pure luxe toch?

1 Oktober, dan kan een september bericht nog wel.

De cirkel is wat betreft de lessen van Frank nu wel rond.
De laatste beelden van september heb ik nog liggen en voor ik me bezin op wat ik allemaal geleerd heb en weer heel veel mulch ga verzamelen om de winter door te komen duw ik deze nog snel mijn blog op.

Een bed in herfst stand. Er ligt al een deklaag maar de laatste planten houden het nog vol in het bed.
Sommigen wat beter als anderen want de Cavolo Nero kolen blijken niet zo van de zachte grond, die de methode Frank met zich mee brengt, te houden.  Dat is die lage grijsgroene voor het golvende rek. Zwakke planten zijn meestal de pineut dus de witte vlieg en de koolwitjes hebben ze nu gevonden. De Redbor kool in het andere bed is echter groter dan ooit geworden. Dan maar boerenkool die het doet in plaats van grappige palmkool die zo niet echt wil. Met redbor kan je wel prachtige griezelstamppot maken. Het paarse kookvocht kleurt de aardappelen terwijl het koolblad groen wordt. De smaak is overigens gewoon als stamppot boerenkool.

Het maakt het voor mijn rug wel makkelijker dat er zachte grond is. Niet iedere plant is er dus van gediend. Toch geloof ik wel dat het in de grond terug brengen van veel organisch materiaal niet slecht is. Het besluit om daar mee door te gaan is genomen.

Nu even opscheppen met spul op de tuin waar ik blij mee ben.

Pracht pompoenen en een Borlotti boon.



























Dat deze laatste een ware zegetocht op Nederlandse moestuinen aan het maken is snap ik. Het is een pracht boon om te zien. Heel decoratief. In Italië is het een standaard boon maar hier is het nog iets bijzonders. Nu nog ontdekken hoe ik deze droog boon het beste kan verwerken. Mooi is leuk maar lekker is een noodzaak. Drie kwartier schijn je hem te moeten koken maar dan kan je er veel mee.

De druif blijft kleine druifjes houden terwijl het een tafel druif is. Ach dit is het eerste jaar dat ze produceert en met kleine druifjes heb je maar 1 pit per druif dus sap maken was makkelijk en erg lekker. Klein maar fijn ben ik blij met haar dit jaar. Ik kan volgend jaar zien of het aantal trossen beperken grotere druiven geeft.

De herfstasters beginnen te bloeien met duizenden sterretjes. Net als je denkt dat het jaar naar zijn eind gaat laten zij zien dat het nog lang geen winter is. Met de warme nazomer erbij geloof je ze natuurlijk meteen.
Toch worden de moesbedden leger en komt er steeds meer plek voor stro.

En meer tijd om gewoon te kijken en te verzinnen hoe het volgend jaar kan worden.
Wat ik in elk geval graag wilde was een op pot tafel voor jonge plantjes of een plekje waar ik alvast wat plantjes kan voorzaaien zonder dat de slakken brigade zich er meteen aan kan vergrijpen.
Laat de lokale kringkoop winkel een prachtig marmeren was tafel blok hebben. Met barsten en brokjes eraf maar prachtig voor de tuin. Een onderstel van hout had ik nog dus de een op de ander gezet, de barsten met vet veilig gemaakt voor nachtvorst "et voila". Weer een droom gerealiseerd.

De droog manden voor de uien, ooit ook bij de kringkoop gekocht, passen eronder en zo heb ik voor 10 euro een chique werkplek. Met raspen verzameling er boven die nergens anders voor dient dan mij laten glimlachen.

Tijd voor oktober en het grote paardenmest verzamelen. Een luxe die bij onze tuinen hoort dankzij de manege om de hoek. Het is meer stro dan paardenappels. Paardenappels is een prachtwoord dat ik dit jaar geleerd heb en echt zo'n heerlijk eufemisme vind voor paardenpoep. Maar dat terzijde.
1 Kruiwagen gehaald nu de rest nog.

Pijn

Soms doet het leven een beetje pijn. Zoals het moment waarop je moet besluiten om een geliefde boom stevig aan te pakken. Je bent aan de vorm gewend, de kroon biedt schaduw op hete middagen en in het voorjaar is de bloei overweldigend. Maar dit jaar waren de pruimen afwezig.
Daar kan ik de winter de schuld van geven want het begon natuurlijk te vriezen op het moment dat de vruchten aan het zetten waren. Alleen was de winter toen eigenlijk al over.
Maar tijd om eerlijk te zijn. De boom is stervende. Zeker de tak die ik aan gepakt heb.
Overal tonder zwammen en bij deze dikke jongen ook nog eens in de winter fluweelpootjes paddenstoelen op hoogte. Tel daarbij op tak sterfte in de zomer en dan is er geen echte keuze meer.

Het slachtoffer in beeld. Zo slecht ziet de tak er niet uit vertel ik mezelf. Maar hij hangt wel over mijn schuur en als een herfst storm hem breekt ligt een groot deel in de buur tuin. Dus alle moed, de grote takken zaag, de trap en wat ik nog meer nodig had bij elkaar geraapt en aan de slag.

Stap 1 en het lijkt al veel te kaal maar er is geen weg terug.
Toch nog weer goed gekeken en uit een lager deel komen redelijk ogende takken... Ik weet nu al dat ik dom ga doen en proberen een deel van de boom te behouden.

Weer verder en in het centrum van de stam wordt een probleem zichtbaar.

Hier helpt eigenlijk niets meer, zelfs geen aspirine. Het is een Pruim, geen tomaat. Toch maar de harde delen afgewerkt met wondmiddel en straks over het gat een emmer tegen de regen.
De rot gaat diep, heel diep en dit niet omzagen is eigenlijk dom. De chronische optimist in mij wil het echter toch proberen. Die wand houdt het nog wel even. En zeg nou zelf zo erg ziet het er nog niet uit nu...

Volgend jaar na de pruimen tijd komt de tweede grote tak aan bod. Die klinkt nog niet hol en hangt niet gevaarlijk over maar heeft wel veel zwammen. Het jaar daarna gaat de laatste grote tak er dan uit en is de boom terug naar jonge takken vanaf nul tot 1 meter hoogte. Als ik heel veel geluk heb kan ik het dan nog een paar jaar gaande houden.

Zachte heelmeesters maken stinkende wonden zeggen ze maar bomen zijn geen mensen.
Pruim zal blijven en volgend jaar , ja dan.  Heel veer lekkere pruimen, echt wel...

Huisje op zoek naar beestje

De herfst is aangekomen en dus komt straks, sneller dan gewenst, ook de winter. Voor mij koud maar ach het gaat, voor de egels is het wat lastiger.
Ondertussen zal de eerste wel al op zoek zijn naar een goede plek om gedurende die winter een uiltje te knappen.
Vorig jaar vond ik in oktober/november onder de reserve mulch een dikke egel die duidelijk de plek wel fijn vond. Jammer dat ik nietsvermoedend de rust kwam verstoren. Dat zal dit keer anders gaan.

Ik heb van rest hout met een gebruiksaanwijzing van het internet een waar egel paleisje gebouwd. Althans als je van grijs geverfd watervast multiplex houdt en het uiterlijk van het paleis er niet zo toe doet.

Een huis met toegang via een flexibel halletje. Handig want dan kan je dat in de goede richting bewegen zodat Egel de prettigste entree krijgt. Plus dat je bij het opslaan de gang als het ware het huis in kan schuiven zodat het minder plek nodig heeft.

Aan de achterzijde nog lucht gaten zodat Egel niet stikt tijdens de winterslaap en dan hoeft het alleen maar op de tuin gezet nadat het gevuld is met blad afval waar Egel een nest van kan maken.

Ongeveer zo komt het op de tuin want bij mij loopt achter de compostbak langs een beesten loop pad dus dan kan Egel van rechts zo naar binnen schuiven.

Zo dus. Nog wat paardenstro om de bodem voor isolatie en nu maar afwachten of er een huurder in wil. Het is bijna gratis. Egel hoeft alleen maar wat ongedierte te eten en dan ben ik een tevreden huurbaas.

Tomaten geluk bij ongeluk

Had ik al gezegd dat ik tomatenziekte heb in de kas tomaten? Ja dus maar nu kom ik erachter dat ik geen tomatenziekte maar Botrytis heb.

Ziet er niet uit toch? Lelijke vlekken en witte schimmel draden. Mijn draden zijn bruingrijs dus dat is al heel duidelijk. Ook worden mijn stengels week en de tomaten die het hebben krijgen slappe vieze plekken. Maar tomatenziekte laat de tomaten niet zacht worden.
Bij Wageningen vond ik een pdf Herkennen van ziektes en plagen in tomaat 
Daar vindt je dan meteen een heleboel narigheid.

Gelukkig is er een wonder middel dat iedereen wel in huis heeft.
Aspirine.

Wat? Ja, aspirine.
Je moet die op de planten sprayen nog voor er iets aan onmin zichtbaar is. Je kan zelfs beginnen met je arme tomatenzaden al te helpen door ze twee uur in aspirine water te leggen alvorens te zaaien.
Uit verhalen van diverse tomaten kwekers en Heirloom tomaten fanatici, waar mijn vriendin Mary Sue er een van is, ( dank voor het beeld materiaal beste fanatici ) blijkt dat je tomaten sterker worden van aspirine. Ze ontwikkelen een verhoogde weerstand doordat ze geprikkeld worden om die weerstand aan te zetten. In Amerika zijn een paar gebieden waar ze echt ieder jaar hoorndol worden van tomatenziekte. Daar gebruiken ze deze truc al. De mensen zijn er dus nu heftig aan de aspirine, voor hun tomaten. Niet dat het alles stopt en je kan altijd pech hebben maar ze telen weer tomaten en de planten doen het eigenlijk prima.

Hun oplossing, letterlijk, is 150 mg aspirine op 1 liter water oplossen en de oplossing eens in de week op de tomaten sprayen. Misschien dat wij Nederlandse in de kas kwekers het eens in de twee weken kunnen doen.
Het werkt preventief tegen tomatenziekte en ik heb me wijs laten maken dat het ook tegen grijze schimmel helpt omdat het weerstand verbeterend is. En dat alle familie van de tomaat ( pepers, paprika's en zelfs aardappelen ) er bij gebaat is.
Nu is het te laat maar volgend jaar ga ik het zeker proberen.

Oh ja voor ik afsluit. Als je in de kas tomaten met schimmel ziekte gesnoeid hebt maak dan na afloop je schaar schoon met azijn. Meestal is dat voldoende om alle op de schaar aanwezige schimmelsporen te doden.

En nog een p.s. zorg dat je bij buiten tomaten niet per ongeluk je bonen treft want dan valt je hele oogst van de plant af. Niet elke plant is er blij mee. Maar als je daar hoofdpijn van krijgt heb je in ieder geval de aspirine bij de hand.

Oogsten is ook werk

Al weer een tijdje is de oogst van de vruchtplanten overdonderend.
De tomatenplanten zakken of onder hun gewicht in elkaar als ik niet oppas en andere hebben natuurlijk gewoon last van tomatenziekte doordat ik ze te nat maakte en de regen van begin deze maand toch vol naar binnen kwam. Dan maar de boel nomaals opbinden en redden wat er te redden valt.

Dat betekent wel dat je aan het oogsten slaat, soms ook de groene tomaten. Die rijpen nog wel door op de vensterbank maar als ze dat niet doen, ach dan gaan ze gewoon in de chutney.
Samen met rode tomaten en rode uien die dit jaar groot geworden zijn.

Heerlijk met Ras al Hanout kruiden, appelazijn en nog wat paprika. Dat is weer weken genieten na al het werk wat het met zich mee brengt.

En steeds komt er nieuw materiaal wat bijna of geheel oogstrijp is en verwerkt moet worden. De augurken worden home made Pickles. Het fruit verandert in Bramenjam, Bessenjam, Bessengelei, Zwartebessensaus, Rumbramenjam, al teel ik geen rum maar wie weet leer ik het nog eens maken. Rumtopf dat maak ik wel elk jaar. De zomer in een glas vangen is dat. Plus genoeg mooi fruit voor diverse kerstcake. Kortom de voorraadkast vult aardig.

Langzaam aan gaan de peren, appels en druiven richting hun hoogtepunt. Hoezo luie nazomer, ik kook me een slag in de rondte. Het is maar goed dat ik het leuk vind.

Wat nog wel even op zich laat wachten zijn de pompoenen.
Ze slierten zich overal heen en over maar de vruchten zijn nog echte groentjes. De Buckskin pompoen is zelfs nog heel pril. Maar iets is beter dan niets.

Dan zijn hun familieleden de courgettes er sneller bij. Die blijven nieuwe vruchten geven met soms een weekje pauze. Ik oogst de Tondo de Nice als ze zo groot zijn als een tennisbal dan kan je alles ervan eten en is het heerlijk zacht. Mooi voor pasta samen met die overvloed aan tomaten.

En terwijl ik voort ploeter met een glimlach op mijn gezicht houden de kikkers al mijn bewegingen in de gaten. Kikkerbilletjes oogsten lijkt me echter niets dus ze zijn veilig maar weten het nog niet.

Wel verander ik met veel kabaal het gras bij de fruitbomen nog in een biljartlaken voor even. Niet dat ik van een strak grasveld houd maar soms is zo rondrennen met een herrie machine best leuk en het gras kan weer op de composthoop of dient als mulch want ook dat is oogsten. Niets gaat verloren als het even kan. Daar ben ik dan toch welhaast net zo streng in als dat strakke grasveld glad is.

Even bewijzen dat Dahlia Arabian Night het echt gered heeft ondanks al de vraatschade door slakken. De natuurlijke voedselrijke chaos voor de schuur nog snel in ogenschouw nemen en dan is het weer mooi geweest.
Tijd voor de rest van de dag. Of gewoon thuis op de bank een kopje koffie.