Pootjes

Ja langzaamaan kom ik weer op mijn pootjes. Een gevleugelde uitspraak van mijn moeder die zo lang geleden al door had dat ik niet stil kan zitten. Nu fietsen weer mag en de gevolgen van een koprol met de fiets minder in de weg zitten is de tuin weer speelplek geworden.
Ik doe en rommel en houdt mij ledig tussen al het groen. Daarnaast eet ik me wezenloos aan het fruit dat nu rijpt. Gelukkig helpen de buren allemaal mee met eten want dit jaar is duidelijk een mast jaar.
Overvloed is overal.

In de groen tinten de Conference peren en een komkommer in het oranje rood de Gieser Wildeman stoofperen en de Rode Elstar appels. Dat wordt uitdelen en cake maken en en, maar zin in conserveren heb ik nog niet.

De druiven zijn overigens ondertussen ook rijp en daar op de tuinen iedereen druiven heeft moet ik er zelf iets mee. Ik snoep ze van de trossen om de wespen heen. Wespen die in deze tijd van het jaar al op fruit af komen zijn tam. Ze worden waarschijnlijk duf van de fruitsuikers.

Ik ben daar wel blij mee want een wespensteek is geen pretje.
Daarom heb ik boven de deur alle trossen weg gehaald anders maak je zonder er erg in te hebben wespen boos bij het openen van de deur. Klein klusje maar met groot gevolg, geen last met de geel zwart gestreepte vriendjes.

En de groente bedden? Die gaan ook met minder zorg prima.

Groenten zijn er genoeg. Zoals elk jaar heb ik weer een overvloed aan snijbiet. Omdat die de hele winter blijft leveren ben ik er blij mee. Wie goede ogen heeft ziet dat ik in de bedden nieuwe sprietjes heb staan. De prei was toch gevonden door de veenmol en nu probeer ik gekochte winterprei plantjes diep te zetten zoals het hoort. De veenmol vreet ze meestal op grond hoogte af. Diep gezette prei heeft dan tenminste nog de kern ondergronds over en kan opnieuw uitlopen. Ik ga de teelt wijze van Charles Dowding met de prei maar afzweren. Jammer want het is wel veel makkelijker om ze met een cluster hoog te planten. Tja besognes van prei telen, het wil wat.

De wintergroenten beginnen het nu over te nemen van de zomer groenten. Zoals gezegd snijbiet maar ook de palmkool groeit gestaag. Er staan bietjes Bullsblood voor het blad in een herfst salade en met wat geluk worden het nog echte bietjes ook. Al lijkt het daar nu niet op. De Chinese kool in het bed is een centimeter of twee en de Paksoi nog maar net boven ( oeps te laat gezaaid ). Kijken wat daar van over blijft. De knolselderie groeit prima en de zwarte winter rettich begint al iets knol te vormen.

In de kas rijpen nog wat tomaten al zijn de planten nu wel aan hun einde. Ik heb er 4 andijvie planten tussen gezet. Andijvie is zo'n winter groente waar ik maar weinig van eet en als deze 4 groot worden is dat meer dan genoeg voor mij.

Oh ja, nog even opscheppen met een foto. Potjeslatijn in beeld met pompoen in plaats van gevangen vis.

Geen idee hoe zwaar de pompoen ondertussen is maar ze begint te kleuren. Deze wordt echt wel rijp als ze niet door de steunplanken heen zakt.
Ik moet maar eens meten hoeveel centimeter doorsnede ze heeft. Meer dan 40 cm schat ik.

Nog even hebben we zomer en wie weet wat de herfst nog brengt. 21 september is dichtbij.

mooie plaatjes

Veel meer niet deze keer. Ik ben zo slim geweest om een koprol te maken met mijn fiets. Dat bleek ik toch niet goed te kunnen en nu zit ik met een hersenschudding en een gebroken sleutelbeen. Dan is het tuinieren even iets minder. Gelukkig zijn er genoeg lieve mensen die me even naar de tuin willen brengen. Werken gaat amper maar foto's maken wel. Daar na de regen de boel aardig aan de groei gaat valt er heel wat van dat groen digitaal vast te leggen.
Doe ik toch nog iets want ik wil natuurlijk wel. Zo gaat het leven.
Plaatjes van de bedden tonen dat er nog genoeg oogst aan komt. Vreemd genoeg hebben de mee eet monsters nog niet zoveel schade gedaan. Dat kan natuurlijk nog maar nu is het beeld positief op de wat ik zelf kan eten balans.

De bloemen borders doen het ook goed. Genoeg materiaal voor boeketten.
Zo'n tuintje op stoom is best wel luxe. Natuurlijk ga ik nu ervaren hoe het is als je dit een tijdje niet bijhoudt. De onkruiden wrijven zich al in hun blaadjes en het ongedierte... ah nee die niet want ondertussen zie ik overal ook beestjes die beestjes eten. Prachtig. De natuur die blijft verbazen.
Maar goed, bloemen dus.

De kniphofia vuurpijl die groen geel bloeit. Ik vind ze mooier dan de standaard oranje rode.En over de boog bij de entree begint de roos ook weer opnieuw te bloeien. Neus verdovend heerlijk. Daar kan je dan als tijdelijk op non-actief gezet mens wel nog van genieten.

Een roosje net in de poort biedt zich aan. Dat eigenlijk de braam rechts gesnoeid moet en de nieuwe takken aangebonden. Later dan maar.

En onder de braam op de tegels allemaal vruchtjes terwijl bezemen ook niet lukt. Kijken of de wespen ze voor me wegwerken.

De druiven langs het huisje rijpen maar nu eten doet je nog aardig gekke bekken trekken. Ook het fruit in de boompjes komt al aardig. Toch mogen deze stoofperen nog wel even voor ze echt plukrijp zijn. En ja ook hier een taak die moet wachten want het hoge gras moet in augustus gesnoeid. Goh wat krijg je een laat maar waaien gevoel van dat nu even echt niet kunnen. En laten we eerlijk zijn, je kan best wel even wat dingen laten gaan.

Het stukje achter redt zich ook wel. De aardbeien hebben niet overdreven veel uitlopers gemaakt en in het stro zit weinig onkruid dus ook dat laat ik maar. Later maar even aan Cor een mede tuinier vragen of hij dan maar zelf de beloofde stekjes op komt halen.
Het bed erachter heeft ondertussen als aanwinst wat grassen. Panicum virgatum Northwind. Dat is een blauw grijs gras dat maar liefst 2 meter hoog kan worden. Ik houd wel van dat soort bordergeweld.
Overigens is op de achtergrond de pompoen over de compost bak te zien en daar zit nu 1 vrucht in die zo groot is dat ik weer een hele winter pompoen kan eten als deze rijpt.
Per maaltijd heb ik maar 400 gram nodig en deze knots waar ik natuurlijk geen beeld van heb zit daar dik boven. Hopelijk in september een mooi plaatje en later dan een verslag in kilo grammen.

Het is weer mooi geweest. Met een laatste blik over het gras, nee dat ga ik dus niet maaien, op naar huis. Het hoofd te rusten leggen.

Augustus

Augustus en de spreekwoordelijke mussen vallen nog steeds van het dak. De warmte houdt aan maar vooral ook de droogte. Mijn laag compost op de bedden ziet er vaak eerder uit als stof dan compost, zelfs mijn eens in de week alles onder water zetten helpt er niet meer tegen. Dan maar iets kopen dat het water bergend vermogen verhoogt en verdamping tegen gaat. Op mijn bedden waar langzaam aan ruimte ontstaat voor winter groenten of eigenlijk oogst voor het late seizoen ligt nu een laagje biologische Coco Peat . Dat is vermalen vezel van de kokosnoot schil. Een bruin dekentje voor het vocht.

De sla is uit de bedden op de compost en het zaad dat zich al gevormd had is elders meteen weer gezaaid. Je weet nooit hoe een koe een haas vangt en gaat het straks als de regen komt groeien. Dan heb ik nog sla voor de eerste vorst in week drie van november.
En er ontstaat nu in de bedden ruimte waar straks de plantjes heen kunnen die nu voorzichtig hun eerste stapjes zetten, Zuckerhut groenlof en Chinese kool.

Die moeten volgende week naar de bedden. Ga ik maar weer om regen zeuren, dat mag best 's nachts vallen hoor. Ik gun de mensen zonder tuin hun mooie zomer.

Maar met deze warmte wel zorgen dat je op tijd wat schaduw zoekt...

Ondertussen stopt de natuur niet met bestaan en mijn fruit rijpt door. Om zichzelf te sparen laten een aantal bomen fruit vallen, dat hoort erbij en dan zijn de beestjes weer blij. En ik hoop dat ze meer val fruit eten dan andere zaken.

Als ze massaal het nog rijpende fruit pakken word ik iets minder mild.

Tja de tuinder heeft het rijk niet altijd voor zich alleen. Of eigenlijk -altijd niet- als volgorde voor deze woorden. Deze wantsen zuigen het vocht uit de vruchten maar doen verder niet zoveel dus ik veeg ze weg en eet lekker zelf de framboos op. Wie doet er hier nu de meeste schade...

In de kas is het nog heter en ik ben de tomaten elke twee dagen aan het begieten. Gelukkig lijken ze het leven zo wel best te vinden en ik oogst heel veel. Het blad wordt nu wel snel minder maar ze naderen het eind van het seizoen. De hitte, ja alweer de hitte. Wel gaat de komkommer vrolijk verder en die gaat hopelijk nog wel wat maanden door. Ooit had ik in oktober nog tomaten maar het voelt nu als optimisme om dat ook dit jaar te verwachten. Zo is elk jaar eigenlijk een heel nieuwe ervaring en dat maakt het tuinders bestaan zonder overlevingsnoodzaak wel leuk. Vervelen is er nog steeds niet bij.

Waar ik blij van word is dit jaar eindelijk weer eens Kohlrabi die niet voor de helft op gegeten is door beestjes.

En een Muskaat pompoen die de stelling waar ze op rust dreigt te verpletteren.

Een extra draagplank was nodig en misschien later nog een extra om de draagplank te steunen. Dat komt ervan als je zo'n grote jongen over een trellis rek op de compostbak leidt.

Kijken naar wat je hebt is toch veel beter voor het gemoed dan maar mopperen op regen die er niet is.
En het excuus aan mezelf van te heet om te wieden buiten de groente bedden is eigenlijk ook geen slechte. Lekker zitten op mijn bank met een fles water en een boek. Uitzicht op mijn nieuwste grassen achter de witte Echinacea en even helemaal niets meer.

Augustus, vakantie maand.

Onder de zon

De droogte houdt aan en de zon brandt gaten. Vooral in mijn geheugen merk ik maar ook in de bedden. De warme droogte doet planten sneller verouderen dan in koele nattere tijden.
Ze lijken wel mensen die plantjes. Ons vel verouderd immers ook sneller met al die zon. Al vervangt ons lijf alle cellen wel om de zoveel tijd.

De tuin ligt er niet slecht bij omdat de boer gelukkig de pomp gaande kan houden.

Mijn grasveld laat ik. Water moet je toch zuinig mee zijn nu en ach gras redt zich wel. De groente bedden en de nieuwste bomen die krijgen wel. De bomen omdat ze nog jonger dan 5 jaar zijn en ik het fruit niet wil verliezen. De oudere pruim en peren zitten diep genoeg met hun wortels.
De sla in de bedden doet nu erg zijn best om nageslacht te maken en ik heb er al zaad uit gehaald om her en der te verspreiden. Kijken of dan later in het jaar er al nieuwe sla wil opkomen.

Verder werd het hoog tijd voor het uitplanten van de prei en nog wat stengel ui. De bedden hadden plek dus in de drie voor de schuur is nu het eerste herfst winter materiaal geplant. En dat terwijl de spreekwoordelijke mussen nog van het dak duvelen.

In de bovenste twee prei en de onderste uien. Niet dat je nu zo snel het verschil al ziet.
De winterprei voor volgend jaar februari is niet de snelste groeier. Nu maar hopen dat er niet teveel bij de grond afgeknaagd wordt.

Zie ik terwijl ik de foto's bekijk dat het bordje kolen nog bij dit bed staat terwijl die daar helemaal niet zitten. Ik doe helemaal geen vruchtwisseling meer omdat ik door elkaar heen teel. Maar waar de kolen zitten moet ik wel markeren omdat er nog steeds knolvoet op de tuinen zit. Die ziekte betekent dat ik echt 4 jaar tussen mijn plantplek en de volgende kolen moet hebben. Het bordje moet dus verhuizen. Naar het bed met de bonen. Bonen? Ja want daar stond mosterdblad. Familie van de kool. Blijkt daar verdorie knolvoet in te zitten. Terwijl de bonen het ook al niet goed doen daar maar dat ligt aan een kolonie veenmol. Zomaar de stelen bij de grond afknagen is hun hobby.
Die ene palmkool die er staat heeft zo te zien nog geen knolvoet. 
Gelukkig zijn veenmollen toch ook iets blind net als de gewone mol en de nieuwe bonen komen. Nu nog erbij leggen/zaaien kan ook nog. Mijn snijbonen kunnen tot eind juli nog gezaaid en de sperziebonen die ik heb ook. Gelukkig maar.

Het fruit op de tuin rijpt ondertussen gestaag door en belooft een feestje later in het jaar.

De eerste bramen jam is gemaakt en er gaan nog wat potjes volgen tot ik begin met weg geven van de bramen die inderdaad weer een overvloed brengen. Jammer dat ik niet weet welke variëteit deze doornloze braam is want ze is een aanrader. Met dank aan een voorganger op mijn landje.

Ieder jaar gebruik ik de tweede helft compost bak als plant plek voor een pompoen. Die kan ik elk jaar net even ergens anders in de bak plaatsen en zo put ik niets uit. Dat de laatste compost van oktober tot en met maart in deze bak ligt helpt natuurlijk ook. De plek is gewoon rijk aan voeding.
Dat is dan ook te merken. De Muskaat pompoen die ik dit jaar heb is op veroveringstocht gegaan.
Overal probeert de plant een plekje in te pikken. Er hangen ook al her en der beginnende vruchten maar niet alles is bevrucht en dan vallen de dames af. Ze hebben een mannelijke bloem nodig en het bijbehorende stuifmeel. Wel apart dat je in het begin altijd heel veel mannelijke bloemen hebt en dat dan later de dames komen. Doen de meiden hun ding zonder dat je hitsige man en bij in de buurt hebt. Maar zien of de natuur het toch voor elkaar krijgt.

Af en toe een gieter water erbij en dan moet de plant toch een keer beginnen met alles op het juiste moment. Als ik 1 pompoen krijg is dat voor mij al genoeg om te eten. Maar ze zijn zo mooi dus meer is welkom.

Hoog zomer heerlijk, al mag het best wel eens regenen. Ik geniet van deze tijd.
Zelfs de zwaluwen met jonkies die op de kas van de buurvrouw wachten tot mamma en pappa met insecten voorbij komen koesteren zich in de zon.

Het is echt zo slecht nog niet zo onder de zon.

Nu al bessen

Natuurlijk het is allang bessen tijd, de rode en witte dacht ik allemaal al geoogst te hebben en dan blijk ik een complete struik over het hoofd te hebben gezien.
Te druk bezig blijkt. Maar dat overkomt me in deze tijd van het jaar wel vaker. Of zou het gewoon weer zo'n Alzheimer light moment geweest zijn. Blind vergeten dat er nog iets is terwijl het wel knaagt in je hoofd. Ik moet nog iets maar wat...
Toen ik de boer bij een andere tuin de zwarte bessen struiken zag kortwieken kwam in ieder geval het besef dat ik dat ook nog moest doen.
Bij deze dus twee voor en twee na foto's. De struik met de bessen er nog aan en de struik na de snoei.

Zwarte bessen vallen niet te plukken. De struik moet ook nog eens rond deze tijd uitgedund en draagt alleen voldoende bessen op tweede jaars hout. Dan voeg je een en twee samen en knipt de takken met bessen die volgend jaar niet meer dragen uit de struik en zoekt een zit plek op om de bessen van de takken te peuteren.

Twee volle bakken had ik en 7 potten zwarte bessen jam heb ik. Geen zin om er nog andere dingen mee te doen maar er zijn zat lekkere dingen die je met de bessen kan doen en ja een deel is in de Rumtopf geland. Volgend jaar weer taart en sap en ijs.

Nu ik zo naar de foto kijk besef ik dat een bak zwarte bessen niet half zo vrolijk eruit ziet als een bak met kruisbessen en frambozen.

Fruit tijd wie wordt daar nu niet blij van.

De oude pruim geeft dit jaar niet veel, al hing er voldoende aan in eerste instantie. De droogte is er misschien debet aan of de vreetmonsters of iets anders. Maar het fijne plekje om te zitten is gelukt.

Schaduw, heerlijke schaduw. Hoe iemand een volkstuin zonder schaduw plek kan hebben snap ik niet. Werken in die snik hitte en dan geen verkoeling kunnen vinden. Niet mijn ding.
De druif is uiteraard verder gegroeid en samen met de pruim heb ik nu een natuurlijke parasol.
Voor fruit nog te vroeg, druif is een late en pruim zou dat ook geweest zijn. Gelukkig als alles tegelijk komt zou ik gek worden. Nu heb ik even respijt voor de volgende oogst.

Alhoewel. De braam begint op kleur te komen en die zit dit mast jaar ook al zo vol.
Nee dat klopt niet de struik zit elk jaar bomvol. Het zijn de appels en peren die een overschot hebben in vergelijk met andere jaren.
Dat wordt uitdelen. Leuk. Zo langzaam aan krijgen de meeste tuiniers overschotten en worden courgettes en tomaten uitgeruild of bakjes fruit en bietjes.

En verder bloeit de tuin. Een prei bloem wordt door de bijen en vliegen bevrucht en mijn zaad voor volgend jaar komt er dus aan. Van de Pastinaken kan ik het zaad al oogsten en zo gaat het door. De sla is bijna zo ver dat ze kan wijken naar de composthoop. Dat geeft volgend jaar spontane sla zaailingen na verdeling van de compost.

De vaste planten doen ook hun best en al zijn ze voor boeketten, ik vind ze zo ook zo mooi. Zet er dan de schaar nog maar in. Misschien volgend jaar als de Veronicastrum met haar kleine bloei halmen een grotere pol is met meer bloemtakken.

Alleen de Verbena daar heb ik zo veel van dat ik die wel kan plukken. Psychisch gezien dan.
Paars op tafel doet het altijd goed. En al die andere kleuren ook als ik me ertoe kan brengen.

Zo kan je op een lome warme zomerdag zomaar keuze stress hebben. Dan nog maar wat vruchtjes snoepen en desnoods zonder bloemen naar huis.
Er is altijd een volgende keer.

Oogsten

Zo ziet het er uit als het echte oogsten begint. Het echte? Ja nou ja de lekkere dingen die aan juni gebonden zijn. De eerste bietjes, klein en fijn, de aardbeien en bij de sla de peulen Oregeon Sugarsnap en de eerste goudsbloemen.
Van druk met zaaien kom je in juni aan druk met oogsten. Vooral de aardbeien. Ik heb wat de buurvrouw jetsers noemt. Felicity meen ik dat de originele naam is. Een grote middel vroege soort.
Je kan elke dag wel naar de tuin omdat ze met topsnelheid rijpen en ik ze uiteraard zelf wil eten en niet allemaal aan de beestjes op de tuin gun. De bak op de foto is ondertussen veranderd in 2 en een klein potje jam. De heksenketel heeft haar eerste gebruiksmoment van 2018 gehad.

De moesbedden lopen ondertussen over en de eikenblad snij sla begint te schieten. Bij deze soort doet dat bijna in bloei gaan niet veel af aan de smaak. Je moet alleen goed voelen of het zachte of harde bladeren zijn die je oogst. Die zachte zijn het best. Iemand anders zou deze sla al lang uit het bed gehaald hebben maar dit is mijn sla voor volgend jaar die aan het ontstaan is en ik laat ze. Pas als ze andere planten in de weg gaan staan oogst ik ze weg. Wat niet lekker is gaat op de composthoop. Een paar mogen echt bloeien en als het zaad komt dan gaan die ook op de compost. Zo krijg ik in mijn compost bergen sla zaad die volgend jaar als plantjes tevoorschijn komen op de bedden. De 4 jaargetijden sla krijgt dezelfde behandeling. Gratis eten noem ik dit want het vormt ondertussen een gestage bron van sla waar ik weinig meer voor doe. Wat een verder voordeel is gebleken is dat deze zelfzaai zoals ik het noem veel minder op gegeten wordt door mijn kudde altijd hongerige plaag beesten. Zo'n bedje vol ziet er dan als volgt uit.

Onoverzichtelijk? Best maar ik herken wat ik heb en dat scheelt. Een beginnend moes tuinier zal er moeite mee hebben maar proberen kan altijd.
En ik word blij van de overvloed in de bedden, zoveel lekkere dingen.

Neem het schaduwrijkere bed. Melde die hele hoge, komkommerkruid met die blauwe bloemen, biet er tussen Aan het rek tuinbonen voor zaad. Na het fiasco met slechte zaden wil ik nu in plaats van eten mijn eigen zaad bonen telen voor volgend jaar. Ervoor staat kohlrabi erachter de spitskolen erbij goudsbloemen. Het lila spul rechts is bieslook dat ik maar gelaten heb. Handig in het voorjaar om de erin schuilende slakken te vinden. Prima groein voor in de sla bijvoorbeeld en de eetbare bloemen zijn ook lekker voor de bijen. Dat noem ik nou superfood.

Als je dan op je hurken gaat zitten en langs de bedden kijkt is het net een jungle maar dan wel eentje waarin bijna alles eetbaar is. Alleen die zilverige is een alsem die er is om de tomaten tegen tomatenziekte te beschermen. Die pluk ik en leg tussen de tomaten. Aardappel dokter wordt de plant ook wel genoemd. Want aardappelen bescherm deze ook. Het is een vaste plant en in het voorjaar dun ik hem uit anders zit deze wortel kruiper overal.



De jungle bij het rechter bed heeft nu nog de peulen aan het rek. Daar heb ik de eerste serie van in pot op geteeld en geplant toen ze groter waren om de kevers voor te zijn. Die knagen ze anders helemaal af. De muizen wilde ik ook geen kans te geven. De tweede zaai erachter wordt dan gek genoeg niet ontdekt en deze planten zijn nu twintig centimeter. Die oogst komt nog terwijl ik nu oogst van de eerste planten.
Het is net jongleren zo'n moestuin gaande houden.

Daar het dan ook nog eens een mooie moestuin is met bloemen bedden probeer ik het gras een beetje strak te houden aan de randen. Nee dat moet niet maar het helpt hier met de aardbeien die voor de bedden staan iets vrij te houden en het levert grond op. Door de ratten verdwijnt er regelmatig het een en ander en die verzakkingen vul ik dan weer op met de grond die vrij komt van het randen af steken. Nu ligt die grond met het gras naar beneden op een stapel en vergaat het meeste gras langzaam in die stapel die daardoor perfecte grond wordt. De wormen in de stapel zullen wel blij zijn met de nieuwe voorraad voedsel.

Over nieuw voedsel gesproken, de tomaten beginnen vrucht te zetten. De eerste van het stel is de Iditarod Red Dwarf. Een tomaat met een naam die niet zou misstaan in Star Trek.

Het is een vroege tomaat en zelfs bij het zien van het groen loopt me bij voorbaat het water al in de mond. Geen grotere pret dan voorpret.

Rest nog de tijd om een volkstuin boeket bij elkaar te rapen. Sinds mijn buurvrouw heeft uitgelegd hoe je een boeket moet rapen leg ik ze eerst op soort bij elkaar nadat ik het onderste blad op de composthoop heb gedaan. Je zou het haast zo laten omdat het er best feestelijk uit ziet zo op de bank.
Maar ja, dan heb je thuis geen bloemen en dat was toch het plan.

Genoeg geoogst volgende keer verder.